Cục đá buộc phong thư

Sau khi cho lính về quê ăn Tết Tân Dậu (1981) mấy ngày, chúng tôi trở lại đơn vị. Đến ngày 27-2-1981 (tức 23-Giêng-Tân Dậu), mọi người nhận được quyết định đi đến các đơn vị công tác. Số đi các Quân khu 5, Quân khu 7 và Quân khu 9 khá đông, nhất là các anh học ngành nông nghiệp. Chiều 15-3-1981, chúng tôi được lệnh hành quân rời doanh trại đến tập trung ở bãi đất trống ngoài làng Mông Phụ xã Đường Lâm. Bộ đội đều có quân hàm sĩ quan còn mới nhưng các bộ quần áo thì cũ mèm. Việc đóng quân trên đồi rất hiếm nước lại vào mùa đông nên tắm giặt không thường xuyên, quần áo lăn lộn trong khu vực doanh trại thì ‘tiện đâu ngồi đó’ nên đều nhàu nát, bẩn thỉu, có anh còn ‘khoe’ 3 tháng không tắm giặt. Việc tập trung cả mấy trăm người ồn ào trong cảnh thiếu nghiêm túc, rất khó quản lý. Mọi người được nghe phổ biến nhiều thứ nhưng chỉ nhớ là 2 ngày sau thì đến ga Hàng Cỏ đón tàu đi Nam.

Chúng tôi đến ga lúc còn chưa sáng, gặp nhau đầy đủ cả, chắc cũng không có ai muốn trốn hay chậm trễ. Rồi theo các toa, đoàn tàu chở toàn lính rời Hà Nội lúc 6.00am ngày 17-3-1981. Có vài người đưa tiễn (chắc con em người Hà Nội) nhưng không nhiều và cũng không có cảnh rưng rưng như hồi còn chiến tranh, nói chung không tệ lắm về chia li. Tàu qua đường Nam Bộ (nay là Lê Duẩn), tôi nhìn Công viên Thống Nhất, Đại học Bách Khoa, Bệnh viện Bạch Mai, Ngã tư Vọng… như cố nhớ thêm một lần nữa những nơi tôi đã từng đến những năm học Đại học ở Hà Nội.

Qua khỏi Hà Nội, tàu chạy nhanh dần và câu chuyện lính vui vẻ rôm rả là chính, lại trêu đùa, ồn ào. Anh em học cùng trường tụ lại với nhau nói chuyện nên đại loại vui như ngày nay đi du lịch. Có mấy nhóm đánh bài là vui nhất, tiếu lâm râm ran.

Tôi lặng lẽ suy tư về tương lai, không biết sẽ đi đến đâu nhưng cảm giác được đến Sài Gòn, đến miền Nam có phần mới lạ. Tuy chưa biết gì về vùng đất này nhưng vẫn có cái háo hức của tuổi trẻ chưa được đi nhiều trải nhiều.

Tàu qua Nam Định thấy có mấy người lên tàu – nhóm anh em tranh thủ về nhà và xin phép đón ở ga Nam Định. Tàu qua ga Ninh Bình, tôi thấy anh Lê Ngọc Lan len ra gần cửa toa. Tôi nghĩ anh đang chờ vợ ra vẫy tay chào khi tàu chạy qua cổng cơ quan vợ anh. Anh Lan mới cưới vợ được hơn 1 tháng trước khi đi Nam. Tôi ghé mắt qua cửa sổ chờ xem cảnh anh chị chia li thế nào. Bỗng tôi thấy anh Lan ném cái gì đó và nói với người gác đường tàu. Thì ra một cục đá có buộc một phong thư anh gửi cho vợ. Tàu đi nhanh qua không kịp thấy gì nữa. Sau này tôi mới biết anh không kịp báo tin cho vợ ngày đi Nam nên chỉ kịp viết thư buộc một hòn đá để nhờ bác gác đường tàu đưa cho vợ anh. Anh này có vợ sớm nên khôn ghê, thư đó đến được với người vợ trẻ của anh thì thật nhiều ý nghĩa.

Mãi sau này, vào 12-2023 nhóm chúng tôi tổ chức chuyến đi du lịch phía Nam cùng nhau, tôi nhắc lại kỉ niệm này thì chính anh Lan dường như đã không nhớ rõ. Riêng vợ anh – chị Dính – thì nói chị đã nhận được bức thư ấy và chị cũng cho biết nhiều người trong cơ quan của chị cũng từng nhận được thư (kể cả không phải là lính) qua kiểu buộc cục đá nhờ ông “bưu tá” gác đường tàu.

Chuyện anh Lan yêu chị Dính từ trước khi vào Đại học, chúng tôi ở cùng phòng với anh nên biết khá rõ nhiều chuyện, có thể tôi cũng sẽ kể thêm khi có dịp viết về những năm tháng trong kí túc xá Đại học Nông nghiệp I.