Bài học nhớ đời ngày muốn trở thành công dân Hà Nội
Tôi từ giã phương Nam ngày 23-9-1984 sau khi cả Bính và Giang đã xuất ngũ trước tôi. Sở dĩ tôi nán lại chút cũng là cố chia tay với bạn bè, người quen vì biết rằng mình sẽ còn rất lâu nữa mới có điều kiện quay trở lại[1]. Dù sao thì gần 4 năm ở Cần Thơ (chính xác hơn là 3 năm 6 tháng – đến Cần Thơ ngày 23-3-1981) nên tôi cũng có nhiều người quen, nhiều kỉ niệm khó quên. Có những người tôi phải mấy lần “nâng chén chia tay” mới thật sự từ giã như gia đình cô Hòa – thầy Liễn, ông Chước, bạn bè cùng quê… Những ngày này tôi đã bán đi đôi vành xe thồ Nhật Bản đổi lấy đôi vành xe “inox Chợ Lớn” và uốn thẳng cái ghi đông, lắp thêm cái đèo hàng cho cái xe đạp của mình. Số tiền dư được nhờ bán đôi vành xe đạp được góp thêm chút cho mấy buổi liên hoan chia tay…
Tôi hí hửng về quê nghỉ ngơi rồi nhanh chóng ra Hà Nội lo công việc. Khi xuất ngũ tôi đã xin thêm giấy đi phép tháng 9 và tháng 10 từ QK9, lại làm tạm trú tại quê từ tháng 11 và 12 để tính chuyện được cấp lương thực theo Giấy cắt chuyển Lương thực từ QK9[2]. Tôi tính định tìm nơi có thể xin việc rồi mới qua Trường Đại học Nông nghiệp I làm thủ tục vì còn ý định khi đó chuyển về trường chỉ là để lấy giấy phân công công tác từ trường đến các cơ quan khác (nếu mình liên hệ được nơi nhận công tác).
Đầu
tiên tôi đến gặp Đinh Quang Khoa khi đó đã về Tổng cục Quản lí đất đai (phòng
Đăng kí thống kê). Khoa nói về đây chẳng có gì hay, chỉ được hộ khẩu Hà Nội,
nhưng muốn có chỉ tiêu biên chế thì Tổng cục phải đợi Chính phủ cấp cho Tổng cục
năm 1995 vì năm 1994 không còn chỉ tiêu nữa. Anh trai tôi nói anh có bạn cùng lớp
học Chính trị cao cấp là ông Ổn ở cơ quan Quy hoạch nông nghiệp gì đó, để anh hỏi
xem có thể xin được việc ở đó không? Chị Lục cũng nói cơ quan chị không còn chỉ
tiêu năm 1994, để xem năm 1995 có chỉ tiêu không. Tóm lại cả tháng 10 và 11 chỉ
loanh quanh đi lại xem có thể xin được việc ở đâu. Sau khi tìm hiểu kĩ, tôi được
biết khó có thể có chỉ tiêu về Hà Nội lúc bấy giờ (nếu không có chỗ phải đặc biệt
thân quen giúp), vả lại chỉ tiêu năm 1995 thường cũng phải hết quý I năm sau mới
có.
Giữa
tháng 11, tôi đến Thành ủy Hà Nội làm thủ tục Đảng trước vì khi đó tôi đang là
Đảng viên dự bị, nếu không kịp sinh hoạt sẽ ảnh hưởng đến quá trình xét Đảng
viên chính thức sau này. Tôi đến bộ phận Tổ chức Thành ủy và thấy rất yên tâm vì
ở đây bộ phận nhận giấy và làm thủ tục rất nhanh chóng, không phiền hà gì. Tổ
chức Thành ủy kí chuyển Huyện ủy Gia Lâm ngày 16-11-1994. Giấy này họ đưa cho tôi
đi nộp cho Huyện ủy Gia Lâm.
Tôi
vẫn băn khoăn chưa nộp giấy cho Trường Đại học Nông nghiệp I. Tôi có ý chờ xem
một số chỗ ở Hà Nội hẹn tôi trả lời vào tháng 12 xem có chỉ tiêu bổ sung 1994 hoặc
đã được phân bổ chỉ tiêu biên chế năm 1995 chưa. Đến đầu tháng 12, tôi thấy
không có hi vọng gì về xin việc ở đâu đó nên tôi quyết định ra Trường nộp thủ tục.
Thứ 2 ngày 3-12-1984 tôi sang trường, nhưng thứ 2 đến thấy phòng ban nào cũng đang
họp cả nên tôi ngại không đợi. Tôi đến khu tập thể giảng viên Khoa Kinh tế
chơi, anh Trần Đình Thao và một số thầy, các thầy bảo mọi người đã biết tin tôi
sắp chuyển về. Một số thầy nói về đây tuy khổ, nhưng được cái nhàn hạ vui vẻ. Cứ
về rồi sẽ tính, ai cũng sống được cả. Nếu chưa có vợ thì một mình lo gì…
Chiều
tôi đạp xe về nội thành, trên đường về tôi ghé thăm cô Mai, bạn gái Vũ Chí
Cương ở số 10 Thợ Nhuộm hỏi thăm tình hình Cương xuất ngũ xin việc thế nào. Gặp
Mai một lúc biết Cương đang chờ giấy tờ để xin về Viện Chăn nuôi. Khi quay ra
ngay đầu phố Hai Bà Trưng, tôi thấy một người đạp xe dấn lên nói có kẻ đã lấy cắp
cái cặp buộc sau xe chạy rồi. Tôi phanh xe lại chỉ thấy cái dây chun bị cắt kéo
theo xe! Số là tôi đã buộc cái cặp, bên ngoài bọc cái áo đi mưa sĩ quan mới ở
gác-ba-ga xe đạp bằng dây chun cao su. Kẻ trộm Hà Nội được phen nẫng mất. Sự cố
mất trộm này đã làm tôi mất hết giấy tờ ra quân. Tôi như người mất hồn đạp xe cả
giờ qua các phố quanh đó tìm xem chúng có vứt các giấy tờ lại không. Cuối cùng,
gần như bất lực, tôi đã làm tờ trình khai báo mất trộm tại đồn Công an Ga Hà Nội[3]. Tờ kê khai của tôi đã liệt
kê rất nhiều giấy tờ bị mất. Sáng hôm sau tôi gửi giấy khai báo này cho ông Chước
và điện nhờ ông giúp làm lại giấy tờ. Tôi biết đây là công việc khó khăn và phiền
hà nhưng tôi đành phải nhờ vả vì không có cách nào khác trừ khi tôi phải quay
trở lại.
 |
| Tờ trình báo bị kẻ gian lấy cắp |
 |
| Phiếu đăng kí sĩ quan dự bị kí 2-5-1995 |
 |
| Giấy giới thiệu di chuyển sĩ quan dự bị kí 2-5-1995 |
*
* *
Hà
Nội đã đón tôi – người đang làm thủ tục để trở thành công dân Hà Nội ngay những
ngày đầu tiên bằng “sự số” trộm cắp thảm hại này. Tôi được phen nhớ đời vì lớ
ngớ quân nhân từ Nam ra Bắc. Sau này ở Hà Nội tôi còn mất nhiều thứ nữa – có lúc
bi quan nghĩ rằng trộm Hà Nội có thể lấy được tất cả các thứ mà chúng muốn.
Nhưng mất chút vật chất thì còn chịu được – ĐỪNG BỊ TRỘM GIẤY TỜ – cái mà bọn
trộm thì không dùng được, còn người mất thì quá gian nan khổ sở!
[1] Thực sự mãi đến 1999, tức là sau 15 năm tôi mới có dịp
trở lại Sài Gòn, Cần Thơ, Cà Mau. Tuy nhiên tôi cũng chỉ gặp được rất ít những
người đã chia tay ngày xuất ngũ 1984.
[2] Các thông tin này tôi biết được qua Tờ trình báo mất
trộm còn lưu giữ
[3] Khai tại Công an phường Trần Hưng Đạo, có đến 12 loại
giấy tờ bị mất như trong Tờ trình báo mất trộm của tôi.
[4] Phiếu đăng kí sĩ quan dự bị sau này được Thủ trưởng Nguyễn
Văn Bảy kí 2-5-1995, Giấy Giới thiệu Di chuyển cán bộ dự bị kí 2-5-1095.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét